NAKRĘTKI, PUDEŁKA, SŁOIKI I INNE KARTONIKI NA LEKCJACH POLSKIEGO

Od pewnego czasu wszystko co ekologiczne lub samodzielnie wykonane cieszy się ogromną popularnością. Zasadę DIY (do it yourself – srób to sam) postanowiłam wykorzystać, przygotowując moje lekcje języka polskiego. Ktoś zapyta „po co?”  Otóż po to, by znów zaskoczyć moich uczniów, by nie było tak jak zwykle, by nie było nudno, by kolejny raz mogli powiedzieć „Znowu Pani coś ciekawego wymyśliła!” i zapytać „Pani zrobiła to dla nas? I chciało się Pani?” W taki bowiem sposób licealiści doceniają moje zaangażowanie.

SŁOIKI

Gdy w moje ręce wpada ładny słoik, zastanawiam się jak mogę go wykorzystać. Jednym z pomysłów jest polonistyczne „5 sekund”. Tradycyjne „5 sekund” to gra, w której się szybko myśli i szybko się mówi. Polega ona na tym, że gracz losuje pytanie, na które odpowiada w ciągu 5 sekund odmierzanych przez czasomierz. Należy udzielić trzech poprawnych odpowiedzi. Trudność polega na tym, że jednocześnie trzeba wymyślić odpowiedzi, kontrolować czas i starać się nie skupiać na rozpraszających kulkach, przesuwających się po spirali czasomierza. Podobne zasady obowiązują w mojej grze. Różnica polega tylko na tym, że uczniowie udzielają od trzech do pięciu odpowiedzi w zależności od pytania oraz mają na to 10 sekund. Pytania dotyczą gramatyki języka polskiego, literatury oraz kultury i sztuki. Dla wszystkich jest jedno polecenie: „WYMIEŃ...”

Oto przykładowe zadania:

·        rodzaje zdań

·        środki stylistyczne

·        tytuły utworów Adama Mickiewicza

·        nazwy epok literackich

·        funkcje tekstów językowych

·        tytuły dramatów

·        liryczne gatunki literackie

·        bohaterki literackie

·        literackie pary kochanków

·        przyimki

·        rodzaje słowników

·        cechy etosu rycerskiego, etc., etc.

Gra wzbudza zawsze wiele emocji wśród uczniów, pobudza ich, angażuje do intensywnego myślenia, a przede wszystkim utrwala różne treści z zakresu języka polskiego. Poświęcam jej kilka pierwszych minut lekcji lub zabieram na niespodziewane zastępstwa. Gdy mam więcej czasu, pomagam uczniom wyjaśnić zapomniane zagadnienia, przypominam ich znaczenie lub poszerzam ich wypowiedzi o inne przykłady.

 

W innym słoiku gromadzę motywy literackie, które również wykorzystuję jako rozgrzewkę. Uczniowie losują ze słoika jeden z toposów, a następnie podają teksty kultury, w których dostrzegali jego realizację. Należy podać minimum trzy dzieła literackie oraz jeden przykład innego tekstu kultury. W tym czasie pozostali uczniowie notują, tworząc własną bazę danych. Chętnie włączają się też do zabawy, dopytując, czy dany tekst można także omówić w tym kontekście. W ten sposób moi licealiści regularnie utrwalają wiedzę, ponieważ „grę” wprowadzam już od pierwszej klasy.

Moim zdaniem obie „słoikowe” formy powtarzania można wprowadzić również w ostatnich klasach szkoły podstawowej, przygotowując uczniów do egzaminu po klasie ósmej.

NAKRĘTKI

Podczas tegorocznych wakacji do głowy przyszedł mi kolejny pomysł. Tym razem jak wykorzystać plastikowe nakrętki od butelek. To kolejny sposób na powtórkę dla moich uczniów – licealistów i gimnazjalistów. Do każdej nakrętki taśmą dwustronną przyklejam karteczkę z imieniem i nazwiskiem bohatera literackiego. Nakrętki "odwrócone do góry nogami" z zakrytym nazwiskiem postaci umieszczam w pudełku po ciastkach, a następnie proszę uczniów o wylosowanie jednej z nich. Zadanie polega na tym, że w imieniu bohatera należy dokończyć zdania, biorąc pod uwagę jego charakter i sytuację osobistą, jednocześnie wykazując się znajomością lektury. Zdania w formie kwestionariusza osobowego znajdują się w pudełku na kartce. Uczniowie mogą charakteryzować postać wspólnie (jako klasa) lub indywidualnie (choć to z pewnością bardziej stresujące). Dzięki takiej formie powtarzania wiedza na temat bohaterów literackich oraz omawianych lektur z pewnością zostanie utrwalona w przystępny sposób.

Zadanie można przygotować także nieco inaczej. Omawiając lekturę obszernych rozmiarów, w której znajduje się plejada bohaterów, można nakrętki poświęcić wyłącznie im. Wówczas możemy sprawdzić znajomość lektury w sposób odmienny niż za pomocą tradycyjnej kartkówki.

Przykładowe pytania do kwestionariusza osobowego.

Wiek .............................................................................................................................................

Pochodzenie .................................................................................................................................

Miejsce zamieszkania ..................................................................................................................

Moi przyjaciele to ........................................................................................................................

Moim najlepszym przyjacielem jest ............................................................................................

Moi wrogowie to ..........................................................................................................................

Mój największy sukces ................................................................................................................

Najbardziej chciałbym .................................................................................................................

Gdybym mógł cofnąć czas ...........................................................................................................

Najbardziej żałuję ........................................................................................................................

Boję się .........................................................................................................................................

Jestem dumny z ...........................................................................................................................

Miłość to dla mnie .......................................................................................................................

Podziwiam ...................................................................................................................................

Marzę ...........................................................................................................................................

Zamierzam ...................................................................................................................................

W przyszłości ...............................................................................................................................

Cieszę się ......................................................................................................................................

Moja pasja ...................................................................................................................................

Moja największa zaleta ...............................................................................................................

Moja wada ...................................................................................................................................

Nie potrafiłbym obejść się bez .....................................................................................................

W innych doceniam .....................................................................................................................

Lubię.............................................................................................................................................

Jeśli chodzi o pieniądze, to ..........................................................................................................

Czuję satysfakcję, gdy ...................................................................................................................

Mam nadzieję, że i te pomysły przypadną Wam do gustu oraz zainspirują do działania.

                                                                                                            Agata Karolczyk-Kozyra