Przejdź do głównej zawartości

JAK DZIELIĆ UCZNIÓW NA GRUPY i ... o tym, że praca w zespołach to nic trudnego



Dziś krótki wpis na temat pracy w grupach. Od lat uznawana jest ona za jedną z najpopularniejszych metod aktywizujących. Często jednak budzi wiele obaw ze względu na sprawiedliwy podział i ocenę oraz właściwy przydział zadań. 

W mojej pracy wykorzystuję tę formę pracy bardzo często, ponieważ dostrzegam jej liczne korzyści. Do najważniejszych należą: rozwijanie wśród uczniów umiejętności współpracy i wzajemnej pomocy, uczenie ponoszenia współodpowiedzialności, aktywizacja, integracja zespołu klasowego i przeciwdziałanie izolacji niektórych uczniów, kształcenie umiejętności komunikowania się. Praca w grupach uczy także tolerancji i życzliwości oraz wzmacnia wiarę we własne możliwości.

Bardzo istotny jest wybór metody tworzenia grup. Warto go zmieniać, by nie popaść w rutynę.
W szkole podstawowej proponuję następujące sposoby dzielenia klasowego zespołu:
  1. odliczanie do tylu, ile grup zaplanowaliśmy (chyba najbardziej tradycyjna metoda)
  2. losowanie kolorów (mogą posłużyć do tego pocięte kolorowe kartoniki)
  3. losowanie kształtów (tu również możemy posłużyć się kartonikami, tym razem jednak w tym samym kolorze, a wróżnych kształtach)
  4. według miesięcy urodzenia (przy czterech grupach można podzielić uczniów na kwartały; istotne jest jednak, by wcześniej zapoznać się szczegółowo z datami ich urodzenia)
  5. losowanie puzzli, pociętych obrazków (ciekawy sposób dla młodszych uczniów)
  6. losowanie emotikonek
  7. losowanie za pomocą nakrętek (kolory lub naklejone numery grup)
A jak podzielić starszych uczniów, w szkole ponadpodstawowej? Do głowy przychodzą mi sposoby, które jednocześnie będą stanowić formę powtórki.
  1. na kartonikach wpisujemy nazwiska bohaterów omówionych wcześniej lektur – tworząc pięć grup, wybieramy bohaterów pięciu lektur; uczniowie po wylosowaniu muszą odszukać bohaterów tej samej lektury; w ten sposób nie tylko stworzą grupę, ale jednocześnie przypomną sobie bohaterów utworu
  2. omawiając lekturę, w której zaprezentowany został przekrój społeczeństwa (np. „Dziady” cz.III, „Lalka”, „Wesele”) można przygotować grupy w oparciu o poszczególne grupy społeczne. Każda grupa to inna warstwa. Na kartonikach wypisujemy nazwiska bohaterów, przedstawicieli poszczególnych grup. Uczniowie losując, muszą dopasować bohatera do warstwy, a następnie odszukać inne osoby z klasy, które wylosowały inną postać z tej grupy.
Warto przypomnieć, że praca w grupie zgodnie z nową podstawą programową jest uznawana za jedną z najważniejszych umiejętności zdobywanych przez ucznia w trakcie kształcenia ogólnego na każdym etapie edukacyjnym. Powinna być zatem organizowana podczas zajęć możliwie jak najczęściej w formie zróżnicowanej, polegającej na wykonywaniu przez grupy różnych zadań, a następnie prezentowaniu ich wyników na forum klasy.

Największy problem pracy w grupie stanowi jej ocena. Wielu nauczycieli boi się stosować tę metodę, obawiając się, że osobami pracującymi w zespole są wyłącznie uczniowie zdolni, a pozostali czerpią korzyści z ich działań. Niektórzy twierdzą, że oceny powinny być jednakowe dla wszystkich członków grupy, gdyż praca jest wspólna, wszyscy się starają, ale nie wszyscy mają jednakowe możliwości. Niestety taka postawa nauczyciela w wielu uczniach rodzi poczucie niesprawiedliwości, ponieważ mają oni świadomość, jakie było zaangażowanie w pracę wszystkich członków zespołu. Dlatego nie wystarcza ocena samego produktu końcowego. Należy uwzględnić zarówno efekt końcowy pracy, jak i umiejętność pracy zespołowej. Można poprosić uczniów o zrelacjonowanie efektów pracy wszystkich członków zespołu lub już na początku ustalić kryteria oceniania w formie punktów za poszczególne czynności. Wówczas uczniowie wiedzą, w jaki sposób i na jakich zasadach będą oceniani po zakończeniu pracy.


Na koniec o mojej ulubionej formie pracy grupowej zwanej „układanką ekspercką”. Metoda, składająca się z trzech etapów, świetnie sprawdza się podczas wszelkich lekcji powtórzeniowych.

Etap I

Dzielimy uczniów na równe grupy (idealnie jest stworzyć 5 zespołów po 5 osób). W każdej grupie uczniowi przydzielamy numer od 1 do 5 oraz przydzielamy każdemu zespołowi tekst lub zadania o tej samej długości i tym samym stopniu trudności. Uczniowie zapoznają się z nim, dyskutują nad nim, decydują wspólnie, co jest w nim najważniejsze. Mogą sporządzić z tego notatkę.

Etap II

Następuje zmiana grup w taki sposób, by w każdej nowej grupie znaleźli się przedstawiciele wszystkich grup – wszystkie osoby z numerem jeden zbierają się w jednym miejscu, wszystkie „dwójki” w drugim miejscu, etc. Uczniowie przekazują sobie wzajemnie wiedzę zdobytą w swoich pierwotnych grupach. W ten sposób wszyscy pracują aktywnie.

Etap III

Uczniowie wracają do swoich pierwotnych grup. Następnie nauczyciel ogłasza konkurs lub prosi o wykonanie plakatu. Konkurs polega na tym, że każda grupa opracowuje pięć pytań wraz z odpowiedziami do swojego tekstu. Wygrywa grupa, która zgromadzi najwięcej punktów.

 A czy Wy lubicie pracę w grupach? A może napiszecie o swoich sposobach dzielenia uczniów na zespoły?
Agata Karolczyk-Kozyra    
Zdjęcia zaczerpnięte z internetu.


Komentarze

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

PIERWSZA LEKCJA, czas start!

Nowy rok szkolny zbliża się wielkimi krokami, dlatego warto zastanowić się nad pierwszą lekcją i to właśnie jej poświęcony jest dzisiejszy wpis. Wielu polonistów, zwłaszcza tych, którzy zaczynają pracę w szkole, zastanawia się jak zacząć, by było ciekawie, inaczej niż zwykle, by zrobić dobre wrażenie na uczniach, z którymi zaczyna się pracę. To już nie te czas, kiedy to nauczyciel, wchodząc do klasy, budził strach i swoją osobą sprawiał, że natychmiast robiło się cicho. Ci, którzy robią tak nadal, z pewnością nie będą się cieszyć autorytetem wśród młodych ludzi. Dziś nauczyciel musi być kreatywny, to tutor [1] lub coach [2] , a może nawet tutor i coach jednocześnie, dlatego już od pierwszych zajęć musi jasno określić cele współpracy z uczniami. Nie od dziś wiadomo, że pierwsza lekcja z reguły poświęcona jest zaprezentowaniu przedmiotowego systemu oceniania oraz zapoznaniu z kanonem lektur na dany rok szkolny. Można ją jednak urozmaicić na kilka sposobów. Otrzymując nową klasę
4 komentarze
Czytaj więcej

11 listopada - scenariusz uroczystości z okazji Narodowego Święta Niepodległości "Nie ma sprawy ważniejszej niż Polska"

Rocznica odzyskania niepodległości to jedno z najważniejszych świąt w kalendarzu szkolnym, ponieważ kształtuje postawy patriotyczne i uczy szacunku do historii ojczystej. Wpisuje się zatem nie tylko w rozwijanie kompetencji kluczowych, ale przede wszystkim w realizację założeń polityki oświatowej państwa. O różnych pomysłach na świętowanie Dnia Niepodległości pisałam już tutaj , tutaj i jeszcze tutaj . Na podanych stronach znajdziecie nie tylko opisy uroczystości szkolnych, ale też gotowe pomysły na lekcje otwarte i pokazowe, gry edukacyjne i wieczory filmowe. W mojej szkole niemalże od piętnastu lat z okazji Narodowego Święta Niepodległości odbywa się uroczysta akademia o randze powiatowej, w której uczestniczą władze powiatowe i miejskie oraz społeczność szkolna. Przygotowanie co roku nowego scenariusza, utrzymującego wysoki poziom, to trudne wyzwanie, dlatego zawsze pod uwagę fakt, by był on przygotowany tak, aby młodzież licealna  zainteresowała się tym, co dzieje się na s
2 komentarze
Czytaj więcej

JAK PRACOWAĆ METODĄ STACJI ZADANIOWYCH na lekcjach języka polskiego?

Cieszę się, że zaglądacie na mojego bloga i szukacie tu inspiracji. Dziś pomysł uniwersalny, który można wykorzystać na każdym poziomie edukacyjnym. Metodę tę poznałam dzięki nauczycielom języka polskiego, którzy udzielają się w grupach dla polonistów  na Facebooku. Stacje zadaniowe, bo o nich mowa, to jedna z ciekawszych metod aktywizujących, która polega na zmienności zadań, sposobu ich wykonania oraz na dosłownej zmianie miejsca pracy. Uczniowie pracują na przygotowanych wcześniej stanowiskach, zawierających zadania z określonej partii materiału. Podczas lekcji nauczyciel jest wyłącznie obserwatorem. metoda ta zachwyciła mnie do tego stopnia, że często wykorzystuję ją podczas zajęć. Pracuję nią chętnie, ponieważ widzę, że uczniom również się podoba. Stacje zadaniowe często pomagają utrwalić i usystematyzować nam wiedzę na temat omawianych lektur. Jak przygotować się zatem do pracy metodą stacji zadaniowych? Oto kilka praktycznych wskazówek: 1. Należy odpowiednio przygoto
5 komentarzy
Czytaj więcej