ISTOTNE PIĘĆ MINUT, czyli jak ciekawie zacząć lekcję

 https://www.polityka.pl/galerie/1563473,13,najpiekniejsze-ksiazki-dla-dzieci---galeria.read

Ktoś kiedyś powiedział: „Mózg lubi rzeczy niezwykłe – wykorzystaj to!”. Słowa te przyświecają mi, gdy przygotowuję się do zajęć. Mam bowiem świadomość, że pierwsze kilka minut każdej lekcji ma ogromne znaczenie dla jej całości. Przede wszystkim ma za zadanie maksymalnie zainteresować ucznia, zaangażować go i sprawić, że będzie chciał brać w niej czynny udział, dlatego tak ważna jest właściwa rozgrzewka.

Celem niniejszego tekstu jest zaprezentowanie różnorodnych form i sposobów rozpoczynania zajęć lekcyjnych, przy jednoczesnym zastosowaniu aktywizujących metod nauczania. Zgodnie z założeniami neurodydaktyki, nic tak silnie nie stymuluje rozwoju mózgu młodego człowieka, jak kreatywne działania. Im więcej zmysłów angażujemy w proces uczenia się, tym więcej struktur naszego mózgu zostaje pobudzonych i zmuszonych do współpracy. To prowadzi do lepszego zapamiętywania. Mózg bowiem uczy się tego, co jest interesujące.

By początek lekcji przykuł uwagę ucznia, musi spełniać zatem dwa podstawowe warunki – powinien być interesujący oraz pobudzać do kreatywnego myślenia.

Poniżej podaję proste i sprawdzone sposoby na to, jak zainteresować uczniów tematem. Przygotowanie takich krótkich rozgrzewek zajmie nie więcej niż kilka minut.

1. Inspirujący cytat – rozpocznij lekcję od ciekawego cytatu. Zrób rysnotkę na tablicy lub wykorzystaj gotowy plakat (np. http://www.boombom.pl/2016/09/plakaty-z-cytatami-do-pobrania.html ). Zapytaj uczniów, jak rozumieją podane słowa, a następnie odnieś się do tematu lekcji. 
   
2. Ciekawostka, anegdota – opowiedz ciekawostkę, anegdotę na temat osoby, o której będziesz mówić. Pokaż, że też miała swoje słabości, że jej życie nie wiązało się wyłącznie z odkrywaniem i sukcesami, np. Julian Tuwim cierpiał na agorafobię, czyli lęk przed przebywaniem na otwartej przestrzeni. Strach był tak duży, że Tuwim, jeśli musiał gdzieś dotrzeć, to przeważnie przemieszczał się taksówką pod same drzwi budynku. Poeta miał także znamię na lewym policzku. Kompleksy z tego powodu sprawiały, że pozwalał robić sobie zdjęcia wyłącznie prawego profilu.
3. Szyfr – rozpocznij lekcję od zaszyfrowania tematu lub zagadnienia, które chcesz w danym dniu poruszyć. Szyfry zawsze aktywizują i pobudzają pracę mózgu. Są ciekawym urozmaiceniem zajęć dydaktycznych.
   
4. Podróże – przynieś na lekcję globus, atlas z mapami, mapę, plan miasta. Przygotuj anegdotę na temat miejsca, o którym będziesz mówić. Wpraw kulę w ruch i poproś jednego z uczniów by zatrzymał globus palcem. Następnie poproś, aby uczniowie wyszukali w różnych źródłach lub w Internecie 3-5 interesujących informacji na temat danego kraju lub miejsca.
5. Bilet wstępu - pod koniec lekcji zapowiedz temat następnej, a w ramach pracy domowej poproś uczniów, by przygotowali dla siebie „bilet wstępu” –karteczkę z co najmniej jednym zagadnieniem z wcześniejszej lekcji, które można powiązać z nowym tematem.
6. Rozsypanka lub trimino – rozpocznij lekcję od rozdania uczniom rozsypanki lub trimina związanego z cyklem zajęć. Poproś o ułożenie w parach lub samodzielnie. Mogą to być bohaterowie lektury, kluczowe słowa, etc.
7. „Bramkarz” – zabaw się w bramkarza, który stoi przy drzwiach i zadaje uczniom pytania dotyczące poprzedniej lekcji. Do klasy wchodzą ci, którzy znają odpowiedź. Uczniowie, którzy nie znają odpowiedzi na zadane pytanie, wracają na koniec kolejki, by mieć czas, by uzupełnić brakującą wiedzę.
8. Niespodzianka (np. mem)– przygotuj w klasie niespodziankę związaną z lekcją. Możesz ją umieścić na tablicy, na krześle, na stole, przykleić w widocznym miejscu. Może to być zabawny mem znaleziony w internecie, obrazek, komiks, cokolwiek, co przykuło Twoją uwagę. Uczniowie mają za zadanie skomentować go i odnieś się do omawianej lektury. Niespodzianką z pewnością zainteresujesz uczniów i skłonisz ich do zadawania pytań.
   
9. Karty „Dixit” – wybierz karty tematycznie związane z zagadnieniem, które będziesz omawiać podczas lekcji. Pokazuj uczniom kolejne karty, nakłaniając ich do odszyfrowania tematu. Poproś, by znaleźli elementy wspólne.
   
10. Strój, przebranie – nic nie zaciekawia tak bardzo jak przebrany nauczyciel. Wejdź do klasy w stroju, który będzie nawiązywał do tematu lekcji (np. strój ludowy przy omawianiu „Chłopów”, czy „Wesela”; strój czarnoksiężnika przy literaturze fantasy). Zacznij od omówienia wraz z uczniami elementów stroju. Dodatkowo przebraniem wzmocnisz swój autorytet wśród nich i na pewno zyskasz uznanie.

To tylko niektóre metody rozpoczynania zajęć lekcyjnych. Ciekawa jestem, w jaki sposób Wy staracie się zainteresować uczniów tematem. Pochwalcie się w komentarzach. Uważam, że w każdej, nawet najkrótszej rozgrzewce, najważniejsze jest, by wysłuchać uczniów, skłonić ich do myślenia i nie kwestionować ich pomysłów, skojarzeń, przemyśleń.

Pamiętaj! Masz tylko jedną szansę na zrobienie dobrego wrażenia!

                                                                                                            Agata Karolczyk-Kozyra

Źródła i inspiracje:

1.                  Bąbel P. Wiśniak M. (2015). 12 zasad skutecznej edukacji czyli jak uczyć, żeby nauczyć. Sopot, GWP.

2.                  http://cdw.edu.pl/4-korzysci-zabaw-z-szyframi-oraz-2-gotowe-zabawy-do-pobrania/

3.                  http://blog.gandalf.com.pl/nieznane-fakty-i-ciekawostki-o-pisarzach/

4.                  http://edurada.pl/artykuly/neurodydaktyka-w-praktyce-szko-a-przyjazna-mozgowi-cz-c-1/

5.                  http://blog.beatatopolska.pl/sposob-na-rozgrzewke-czyli-jak-zaczac-zajecia-w-ciekawy-sposob-i-sie-przy-tym-nie-napracowac/#