Ostatni wpis dotyczył metody PQ4R, dziś kolejna technika zwana Clusteringiem, nieco podobna do tworzenia map myśli. Jej nazwa pochodzi od angielskiego słowa "cluster" co oznacza "pęk", "kiść", "skupisko". Samo "clustering" natomiast to "grupowanie". W tym kontekście słowo to możemy rozumieć jako pewną sieć wyrazów, które finalnie tworzą logiczną całość. Metoda oparta jest na łańcuchu skojarzeń, dlatego warto wykorzystać ją podczas lekcji powtórzeniowej, zamykającej dany dział (niekoniecznie tylko na języku polskim). Jest to zatem metoda kreowania pomysłów, ale też środek pomocny w budowaniu i tworzeniu skojarzeń, dzięki aktualizacji przyswojonej już wiedzy. Mnie zainspirowała do przeprowadzenia lekcji podsumowującej pracę nad obszerną lekturą typu "Lalka", "Zbrodnia i kara", "Chłopi", czy "Przedwiośnie".
POMYSŁ 1
Miejsce zajęć: duża sala bez ławek, aula szkolna, wolna przestrzeń
Niezbędne materiały: duże arkusze szarego papieru, markery, kolorowe flamastry
Cele: utrwalenie wiadomości na temat lektury, wyjście poza schematy
Wiedzę z których lekcji nasi uczniowie zapamiętują najlepiej? Odpowiedź jest prosta: z tych nietypowych, dlatego przed lekcją na drzwiach wejściowych do sali umieszczamy QR kod z informacją "Czekam na Was w auli szkolnej - Wasza polonistka". W ten sposób wprowadzam nastrój zaskoczenia, niespodzianki, pobudzam ciekawość uczniów. Jeśli obawiacie się, że uczniowie mogą nie odczytać kodu, zapowiedzcie dzień wcześniej, że na lekcji następnej wydarzy się coś nietypowego, że muszą odczytać znaki, które im wyślecie, itd.
W auli na podłodze na uczniów czekają rozłożone duże arkusze szarego papieru. I tu wychodzimy poza schemat, młodzież bowiem nie siedzi w ławkach, a na podłodze. Dzielimy klasę na grupy - maksymalnie sześcioosobowe. O różnych sposobach podziału przeczytacie więcej tutaj.
Na środku każdego arkusza zapisujemy tytuł lektury. Teraz już prosimy uczniów, by w grupach spontanicznie wypisywali wszystko, co przyjdzie im na myśl w związku z lekturą, bez dokonywania wstępnych ocen. Każdy pomysł należy zakreślić kółkiem. Gdy skojarzenia zostaną wyczerpane lub gdy skończy się czas przeznaczony na tę część zadania, prosimy, by uczniowie znaleźli powiązania między poszczególnymi punktami i zaznaczyli je jednym kolorem.
Grupy mogą pracować na swoich arkuszach lub na arkuszach przygotowanych przez inne zespoły (w ten sposób także rozbudzamy kreatywność). Łącząc poszczególne punkty liniami, uczniowie demonstrują związki między nimi. Następnie linie przekształcają w strzałki, tworząc hierarchię, dzięki której oddzielają to, co ważne, od tego, co mniej istotne. W ten sposób clustering pomaga zredukować informacje i skoncentrować się wyłącznie na tym, co rzeczywiście ma znaczenie. Na koniec każda z grup prezentuje efekty swojej pracy.
POMYSŁ 2
Oparty jest na pomyśle pierwszym. Różnica polega na tym, że każda z grup otrzymuje do przeanalizowania inną lekturę i na arkuszu wypisuje skojarzenia do innego tekstu. Podczas prezentacji uczniowie, którzy nie byli członkami grupy mogą dopowiadać swoje skojarzenia. W ten sposób szybko możemy podsumować kilka tekstów.
Na koniec jeszcze raz kilka wskazówek do pracy metodą clusteringu:
1. Nie oszczędzaj papieru. Niech wielkość kartki nie ogranicza Twoich pomysłów.
2. Zapisz temat pracy na środku arkusza i wyróżnij go wielkimi literami, byś cały czas miał go przed oczami.
3. Zapisuj wszystko, co przyjdzie Ci na myśl w związku z tematem. Podczas wypisywania skojarzeń nie zastanawiaj się, w którym miejscu je umieścić. Na tym etapie pracy to nie jest istotne. Zakreślaj kółkiem każdy pomysł.
4. Połącz skojarzenia, które łączą się ze sobą. Możesz stosować przerywaną linię dla związków słabych i ciągłą dla związków silnych.
5. Możesz połączyć pojęcia, które łączą się z wieloma innymi. Zastosuj wówczas różną kolorystykę.
6. Jeśli w Twojej pracy znajdą się pojęcia, które nie łączą się z innymi, nie przejmuj się tym. Może się tak zdarzyć.
Czy znana jest Wam ta metoda? A może instynktownie pracujecie w podobny sposób i nie wiecie, że taka jest jej nazwa? Podobają się Wam pomysły? A może macie swoje? Podzielcie się nimi w komentarzach.
Agata Karolczyk-Kozyra
Inspiracja:
Techniki uczenia się. Jak efektywnie przyswajać wiedzę., Wydawnictwo REA-SJ, Łódź 2016
Grafika z Internetu.
Komentarze
Prześlij komentarz